پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه تهران(بررسی بیمه ریسک فعالیت های اکتشافی نفت وگاز)

چکیده

طرح ها وپروژه های که درصنعت نفت وگاز اجرا می شود، کاملاً متفاوت از سایر طرح ها و پروژه های صنایع دیگر می باشد. حجم بالای سرمایه گذاری وطولانی بودن مدت اجرای این طرح ها باعث تمایز وتفکیک این طرح ها وپروژه ها از سایر طرح های بخش های دیگراقتصادی است. به طوری که یک پروژه نفتی به طورمتوسط10تا15 سال به طول می انجامد وبدیهی است، هرچه اجرای طرحی طولانی مدت تر باشد، عدم قطعیت ها وریسک های مرتبط افزایش می یابد، وجود همین ریسک ها باعث اهمیت روزافزون توسعه صنعت بیمه دربخش نفت وگاز شده است. مرحله اکتشاف نفت وگاز از پر ریسک ترین مرحله تولید نفت وگاز به شمار می آید. حجم عظیم سرمایه های درمعرض خطر، پیچیدگی طبیعت فنی ریسک های موجود درعملیات اکتشاف نفت وگاز، برخورداری از پتانسیل بالای حادثه پذیری به لحاظ ماهیت ریسک و نابسامانی های اقتصادی به دلیل وقوع حوادث درصنایع هیدروکربوری سبب شده است که مباحث مربوط به ریسک، انتقال آن و استفاده از پوشش های بیمه ای درصنایع نفت وگاز  بویژه در مرحله اکتشاف رو به افزایش یابد.

فهرست مطالب

مقدمه ............................................................................................................................................................1

فصل اول:کلیات .........................................................................................................................................6

مبحث اول:تاریخچه.......................................................................................................................................7

گفتار اول:تاریخچه بیمه ................................................................................................................................7

  بند اول:سیرتحول بیمه درجهان........................................................................................................................7

 بند دوم:تاریخچه بیمه در ایران ........................................................................................................................12

گفتار دوم:تاریخچه فعالیت های اکتشافی در صنعت نفت وگاز.................................................................18

 بند اول:تاریخچه عملیات اکتشافی صنعت نفت وگاز جهان....................................................................................19

بند دوم:سیر تاریخچه وسیر تکامل عملیات اکتشاف نفت وگاز در ایران..................................................................20

مبحث دوم: مدیریت ریسک و بیمه ...........................................................................................................25

گفتار اول:ریسک.........................................................................................................................................25

بند اول:معنای ریسک.......................................................................................................................................25

بند دوم: طبقه بندی انواع ریسک......................................................................................................................26

گفتار دوم: اصول مدیریت ریسک و بیمه..................................................................................................35

بند اول: معنای مدیریت ریسک ........................................................................................................................35

بند دوم: اهداف مدیریت ریسک ......................................................................................................................36

گفتار سوم: فرآیند مدیریت ریسک ..........................................................................................................38

1-شناسایی موارد در معرض خسارت.................................................................................................................39

2-تجزیه وتحلیل موارد در معرض خسارت..........................................................................................................40

3-انتخاب روش های مناسب برای اداره موارد درمعرض خسارت............................................................................41

4-اجرا و پایش برنامه های مدیریت ریسک .......................................................................................................47

گفتار چهارم: مدیریت ریسک و بیمه ........................................................................................................48

مبحث سوم: قرارداد بیمه واصول حاکم بر آن ...........................................................................................49

گفتار اول: قرارداد بیمه ،مفاهیم واصطلاحات بیمه ای ..............................................................................50

بند اول: تعریف عقد و عقد بیمه.........................................................................................................................50

بند دوم: شرایط اساسی وبنیادی صحت عقد بیمه ................................................................................................51

1-قصد طرفین و رضای آنها...............................................................................................................................51

2-اهلیت طرفین ............................................................................................................................................53

3- مورد معامله یا موضوع بیمه ........................................................................................................................59

4-مشروعیت جهت معامله ...............................................................................................................................61

بند سوم: مفاهیم و اوصاف عقد بیمه ..................................................................................................................62

الف) مفاهیم و اصطلاحات بیمه ای .....................................................................................................................62

ب)اوصاف عقد بیمه ........................................................................................................................................65

بند چهارم: پایان قرارداد بیمه ...........................................................................................................................69

گفتار دوم: اصول حاکم بر بیمه ..................................................................................................................71

1-اصل( حد اعلای) حسن نیت .........................................................................................................................71

2-اصل غرامت ................................................................................................................................................72

3-اصل نفع بیمه پذیر .....................................................................................................................................72

4-اصل جانشینی ...........................................................................................................................................73

5-اصل داوری ................................................................................................................................................73

6-اصل علت نزدیک .......................................................................................................................................74

7-اصل اتکایی ...........................................................................................................................................75

فصل دوم: عملیات تولید نفت وگاز ...................................................................................................76

گفتار اول: عملیات بالا دستی نفت وگاز ....................................................................................................77

بند اول: فعالیت های اکتشافی ..........................................................................................................................77

بند دوم :توسعه ..............................................................................................................................................89

بند سوم: عملیات بهره برداری ..........................................................................................................................94

گفتار دوم: عملیات پایین دستی نفت وگاز ...............................................................................................95

بند اول: خطوط لوله .........................................................................................................................................96

بند دوم: پالایشگاه .........................................................................................................................................98

بند سوم :تاسیسات تصفیه گاز .........................................................................................................................101

بند چهارم :مخازن .........................................................................................................................................102

بند پنجم: پایانه های صادراتی .........................................................................................................................103

فصل سوم: بررسی بیمه ریسک فعالیت های اکتشافی نفت وگاز .............................................104

گفتار اول:رابطه ریسک با عقد بیمه .........................................................................................................105

گفتار دوم: ریسک های فعالیت های اکتشافی صنعت نفت وگاز..............................................................107

1-ریسک سرمایه گذاری وتامین مالی ..............................................................................................................109

2-ریسک های سیاسی/ مقرراتی ......................................................................................................................111

3-ریسک اقتصادی ........................................................................................................................................115

4- ریسک های فنی ومدیریتی ........................................................................................................................116

گفتار سوم:پوشش های بیمه ای ریسک های فعالیت های اکتشافی صنعت نفت وگاز ...........................117

بند اول:نقش،اهمیت وجایگاه صنعت بیمه در حوزه نفت وگاز ایران.......................................................................118

بند دوم:گزارش آماری عملکرد صنعت بیمه کشور در رشته بیمه نفت وگاز ............................................................119

بند سوم: قوانین ومقررات حاکم بر بیمه نفت وگاز ..............................................................................................122

بند چهارم: بررسی بیمه های ریسک فعالیت های اکتشافی نفت وگاز ...................................................................127

1-بیمه تمام خطر نصب...................................................................................................................................127

2-بیمه شکست ماشین آلات ..........................................................................................................................136

3-بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در  قبال کارکنان خود .....................................................................................143

4-بیمه مسئولیت مدنی بیمه تمام خطر پیمانکاران ...........................................................................................148

5-بیمه آتش سوزی .......................................................................................................................................152

6-بیمه دکل های حفاری متحرک ....................................................................................................................156

7-بیمه آلودگی محیط زیست .........................................................................................................................163

نتیجه گیری وپیشنهادات .........................................................................................................................165

منابع و مأخذ .............................................................................................................................................168

الف) منابع فارسی وعربی ...............................................................................................................................168

ب)منابع لاتین ..............................................................................................................................................172

ج) منابع اینترنتی .........................................................................................................................................174

چکیده انگلیسی .......................................................................................................................................175

الف) نمودارها

نمودار 1: فرآیند فعالیت های اکتشافی نفت وگاز....................................................................................................................78

نمودار 2: فرآیند پالایشی نفت......................................................................................................................................................93

نمودار3: محصولات نفتی به دست آمده در پالایشگاهها......................................................................................................100

نمودار4: محصولات گازی حاصل از عملیات پالایش در پالایشگاهها................................................................................100

ب) شکل ها

شکل 1: نحوه قرار گیری آب، نفت و گاز در مخزن..............................................................................................................100

ج)جداول

جدول 1:حق بیمه تولیدی کشور در سطح بین المللی طی سال های (2013 تا2009 )...........................................119

جدول 2: ضریب نفوذ بیمه کشور در سطح بین المللی طی سال های (2013 تا 2009)..........................................120

جدول 3: آمار عملکرد حق بیمه وخسارت پرداختی رشته نفت وانرژی در صنعت بیمه

                    کشور طی سال های  1388 تا پاییز 1393...........................................................................................121

جدول4: آمار تعداد بیمه نامه های صادره وتعداد خسارت ها در رشته بیمه نفت وانرژی

           در صنعت بیمه کشور طی سال های 1388 تا پاییز 1393...............................................................................121

جدول5: نرخهای تقریبی برای بیمه نامه تمام خطر نصب براساس مدت استاندارد در

                                      رشته نفت وگاز.....................................................................................................................135